![Manifestacja patriotyczna na Rynku Starego Miasta w 1861r..jpg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/helcim/7e1x8VzY-Manifestacja20patriotyczna20na20Rynku20Starego20Miasta20w201861r..jpg)


*Manifestacja patriotyczna na Rynku Starego Miasta w 1861r.*,  [MNW](https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/510441)

Obraz jest uważany za dzieło Aleksandra Lessera choć jest niesygnowany i nietypowy dla twórczości tego artysty. Przedstawia manifestację w jaką przerodził się pogrzeb generałowej Sowińskiej. Agata Wiśnioch tak ją opisuje:

>Obraz jest zapisem wydarzeń, które poprzedzały wybuch powstania styczniowego. Pierwsze wielkie zgromadzenie ludności warszawskiej miało miejsce 11 czerwca 1860 roku, podczas pogrzebu generałowej Katarzyny Anny Sowińskiej (1776-1860). Dnia 25 lutego 1861 roku, w trzydziestą rocznicę bitwy pod Olszynką Grochowską, odbyła się w Warszawie wielka manifestacja patriotyczna. Lesser ukazał zdarzenia, jakie rozegrały się tego dnia wieczorem na Rynku Starego Miasta, gdzie zebrał się tłum demonstrantów z pochodniami. Procesja wyruszyła spod kościoła Paulinów przy ul. Długiej i kierowała się pod Pałac Namiestnikowski. Niesiono sztandary i polskie flagi. Manifestacja została stłumiona siłą przez wojsko carskie, wiele osób aresztowano i osadzono w więzieniach. 27 lutego, dwa dni po ukazanych przez Lessera wydarzeniach, rosyjscy żołnierze zastrzelili pięciu Polaków, uczestników kolejnego ulicznego protestu. Pogrzeb Pięciu Poległych ukazał Lesser w swoim słynnym dziele, dziś - w zbiorach krakowskiego Muzeum Narodowego. Po krwawej rozprawie wojsk rosyjskich z mieszkańcami Warszawy, w marcu 1861 roku, arcybiskup warszawski, Antoni Melchior Fijałkowski ogłosił żałobę narodową.