<center>**JASKÓŁKA, WRZESIEŃ I CZTERY PIOSENKI
(na przeklinanie piękna)**</center>
<br /><br />


<center>*"Pałace i chaty strzechą kryte
      Wzdłuż dróg Yamato;
      Jaskółki."*
(Buson)</center>
<br /><br />
<center>![fullsizeoutput_4da8.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/PXu5mNdt-fullsizeoutput_4da8.jpeg)</center>
<br /><br />

Był ciepły wrzesień.
Jeszcze lato na skórze, ale już zapach jesieni w powietrzu. 
Wrzesień jest jak niedzielny wieczór. Niby jeszcze wolny, ale już czujesz oddech poniedziałku na karku.

Takie chłodniejące lato. Coraz więcej liści na ziemi. 
Coraz kolorowej na drzewach, coraz bardziej szeleszcząco pod stopami.

<center>![IMG_6932.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/14p6oa6v-IMG_6932.JPG)</center>

I takiego to wrześniowego dnia, wybraliśmy się z chłopakiem w góry, złapać ostatnie promienie lata. Naładować baterie przed powrotem do pracy i na studia.
Wzgórza były już bajeczne. Złote, ciepłe i kolorowe.

<center>![IMG_6934.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/PxobS2Zo-IMG_6934.JPG)</center>

Po całodziennej wędrówce na szlaku, byliśmy umordowani, dotlenieni, szczęśliwi i zmęczeni.
Wdrapaliśmy się na płaski uskok, z przepięknym widokiem na kolorowe pola i runęliśmy w liście. Po chwilowej, wesołej, liściastej szamotaninie i wymianie kilku słów, zamilkliśmy. Zapatrzyliśmy się w horyzont, każdy zatopił się we własnych myślach - i nie wiedząc kiedy - nagle zasnęliśmy. 
Było nam błogo i przytulnie, wiec nagły, choć krótki sen, ściął nas jak sztylet.

<center>![cOaJQczRCcOR8irB1ig.jpg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/tMzVXInh-cOaJQczR25CcOR8irB1ig.jpg)</center>

Obudziłam się pierwsza. Była jakaś 6-ta po południu. Słońce już zachodziło, zrobiło się już chłodniej, ale też i bardziej tajemniczo, nieziemsko.

<center>![fullsizeoutput_4dd8.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/ZN7wYXkP-fullsizeoutput_4dd8.jpeg)</center>

Spojrzałam w niebo i zobaczyłam tuż nad nami Jaskółki. 
Nisko latające Jaskółki.

Wszyscy wiemy co to oznacza - nadciągającą ulewę!
Ale zanim obudziłam chłopaka, przez chwilę jeszcze leżałam i obserwowałam ten ptasi lot. Niby chaotyczny, a pełen gracji. Lot nisko nad ziemią. Ptaki w powietrzu robiły nagłe zwroty i przekręcały się na boki. Wirowały jak baletnice w jakimś Ptasim Spektaklu.
Gdyby sunąc po niebie ciągnęły za sobą nici, to utkałyby śliczny koc - w sam raz na jesień.

>"Na wieczne wirowanie, na bezszelestną mękę.
Na gniazda niezaznanie, na przeklinanie piękna."

Ciężko było mi od nich oderwać wzrok. Było w tym coś magnetycznego i hipnotyzującego. Patrzyłam jak zaczarowana na te Latające, krojące powietrze - Czarne Nożyce. 
Choć zaczynałam także odczuwać jakiś niepokój. 

>"Przeraża mnie ta chwila, która jej wolność skradła.
Jaskółka - czarny brylant, wrzucony tu przez diabła."

<center>![IMG_6878.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/WE02wJUI-IMG_6878.JPG)</center>

Pamięć natychmiast podsunęła mi wspomnienie okładki tomiku poezji W.Szymborskiej pt."Chwila", w którym znajdziemy słowa:
**"a w górze ptaki w locie, w roli ptaków w locie".**

<center>![fullsizeoutput_4dd0.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/jLya4S1G-fullsizeoutput_4dd0.jpeg)</center>


<center></center>

A znacie Wiersz Szymborskiej o Jaskółce?
Tak emocjonalnie wyśpiewany przez Skaldów?
Zapraszam do pierwszej z dzisiejszych piosenek:
<br /><br />
<center>**1.Skaldowie - "Jaskółka"**</center>

https://www.youtube.com/watch?v=U24rxARlA_Q&list=RDMMU24rxARlA_Q&start_radio=1

**Wisława Szymborska "Upamiętnienie"**

Ko­cha­li się w lesz­czy­nie pod słoń­ca­mi rosy,
su­chych li­ści i zie­mi na­bra­li we wło­sy.
Ser­ce ja­skół­ki,
zmi­łuj się nad nimi.

Uklę­kli nad je­zio­rem, wy­cze­sa­li li­ście.
A ryby pod­pły­wa­ły do brze­gu gwiaździście.
Ser­ce ja­skół­ki,
zmi­łuj się nad nimi.

Od­bi­cia drzew dy­mi­ły na zdrob­nia­łej fali.
Ja­skół­ko, spraw, by ni­g­dy
nie za­po­mi­na­li.

Ja­skół­ko, cier­niu chmu­ry,
Ko­twi­co po­wie­trza,
ulep­szo­ny Ika­rze,
wnie­bo­wzię­ty fra­ku.

Ja­skół­ko, ka­li­gra­fio,
wska­zów­ko bez mi­nut.
Wcze­sno-pta­si go­ty­ku,
ze­zie na nie­bio­sach.

Ja­skół­ko, ci­szo ostra,
ża­ło­bo we­so­ła.
Aureolo ko­chan­ków,
zmi­łuj się nad nami.

<center>![IMG_6879.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/oEKkBM3d-IMG_6879.JPG)</center>
<br /><br />

Ileż tu mamy ślicznych podtekstów, ileż porównań, ile odniesień.
Jaskółka jak Kaligrafia, Jaskółka jak Ptasi Gotyk, Wskazówka bez minut.
Ten elegancki rozdzielony jaskółczy OGON, jak we fraku. I średniowieczne tchnienie.
Wszystko w punkt, wszystko trafnie.
Ta Szymborska to jest jednak Mistrzyni Słowa.

A ile odniesień do naszej górskiej przygody!
Jaskółka - "Cisza przed Burzą".
Burzą - która nas wtedy dopadła, i nie oszczędziła.
Bo choć zerwaliśmy się nagle i popędziliśmy na dół ile sił w nogach, to i tak zmoczyło nas niemiłosiernie. Byliśmy zdyszani, rozgrzani i przemoczeni.

Siedzieliśmy później w samochodzie (do późnych godzin "porannych"), a szyby w aucie były zaparowane.
**Jaskółko, zmiłuj się nad nami.**

Jeśli mówimy o odniesieniach do moich wspomnień z tamtego wrześniowego dnia, to kolejne utwory także będą o tym.
<br /><br />
<center>**2.Maryla Rodowicz - "Z tobą w górach"**</center>

https://www.youtube.com/watch?v=5EP6vFyrF6M

**Katarzyna Gaertner "Z tobą w górach"**
Świtem bladym, białym ranem, 
po niebie, po niebie.
Czarne chmury rozczochrane, czesał górski grzebień.
A ja jeszcze Cię nie znałam, o tej porze. 
Czyś Ty wróbel, nie wiedziałam, czyś Ty orzeł. 

Wtem poznałam Cię po drodze, po drodze do nieba.
Kiedy wicher dmuchał srodze, świerkami kolebał.
A to było świtem prawie, bardzo wcześnie.
Nie wiedziałam, czy na jawie śnię, czy we śnie. 

A południa płomień lasy ogarnął, podpalił.
Kiedyśmy za pierwszym razem, siebie poznawali. 
Góry wielkie grzały obok, pełne światła,
Biegłam wtedy z Tobą na kraj świata. 

Biegłam z Tobą jak po ogień. Do góry, do słońca.
Za doliny, za szerokie, 
po miłość bez końca.
Czerpaliśmy z siebie sami cuda, cuda, cuda.
I oczami i ustami jak ze źródła. 

Zmierzchem, nocką, w borów cieniu, pod księżycem dużym.
Ty skąpałeś się w strumieniu aż po same uszy.
A ja spałam w ciepłym zboczu i to znaczy..
Już wiedziałam jak Ci z oczu, z oczu patrzy.

<center>![IMG_6955.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/tqjnQP8U-IMG_6955.JPG)</center>


<br /><br />
<center>**JASKÓŁKI**</center>
Jaskółki to takie wdzięczne i ciekawe ptaki. 
Czasem zwiastuny wiosny ("jedna jaskółka wiosny nie czyni"), czasem deszczu, burzy ("będzie lało, bo jaskółki nisko latają"), lub ogólniej: zwiastuny zmiany.

<center>![fullsizeoutput_4daa.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/bnlRh2Zr-fullsizeoutput_4daa.jpeg)</center>

Jaskółki to tak naprawdę wróblowate, wiedzieliście?
Czyli w ptaszku tym krzyżuje się elegancja szlachty, ze skromnością wróbelka. 
Ta ptasia rodzina liczy sobie 14 rodzajów i aż 89 gatunków! 
Jaskółki żyją na całym świecie, (no może poza Antarktydą :). 
Kochają otwarte przestrzenie. Z gracją unoszą się nad polami, górami, pustyniami, wodami i drzewami.

Ale coraz częściej zbliżają się tez do siedlisk ludzkich i zakładają gniazda pod stropami, dachami, w stodołach i na balkonach. 
Dzielnie lepią te swoje domki z gliny, błota, słomy i własnej śliny.
Robią tak Jaskółki  Oknówki, Brzegówki, i prześliczne Dymówki.

<center>![IMG_6951.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/SocHkZ35-IMG_6951.JPG)</center>

<center>*"Jaskółki -
Pod okapem pałaców
I ruder."*
(Buson)</center>

<center></center>

Ale dlaczego utarło się powiedzonko o Jaskółkach Nisko Latających Przed Deszczem?
Rozwiązanie tej zagadki jest prozaiczne: 
z powodu pożywienia!
Ptaki te żywią się głównie owadami chwytanymi w locie. Wysokość ich lotu zależy od wilgotności powietrza. Przed opadami deszczu (gdy powietrze staje się bardziej wilgotne) owady obniżają lot, a w pogoni za nimi podobnie nisko nad ziemią latają jaskółki. 

<center>![fullsizeoutput_4ddc.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/xlEeVUbX-fullsizeoutput_4ddc.jpeg)</center>

Jaskółka ma śliczne, zgrabne i ostro zakończone skrzydła, ale najpiękniejszy i najbardziej charakterystyczny jest ten jaskółczy ogon,  długi ogon w kształcie odwróconej litery "V, majestatyczny i elegancki, wyglądający prawie jak poły fraka.


To małe i lekkie stworzonko (20 gram) lata bardzo szybko i zwinnie (np.prędkość przelotowa Dymówki wynosi ok. 32 km/h, choć może dochodzić nawet do 90 km/h!), i jest w stanie pokonać nawet 10 000 km!
 Pozwala jej to w trakcie wędrówek pokonywać ponad 300 km na dzień.

<center></center>

Jaskółka to częsty motyw tatuaży, grafik i rycin. Jest także ulubioną bohaterką wierszy, cytatów i haiku.
Symbolizuje wyzwolenie, przestrzeń, młodość, szczęście, odnowę, ale przede wszystkim Wolność.

Zarys jej ciała w locie, to naprawdę piękny widok. 
A co Wy widzicie w kształcie ciała Jaskółki? 
Kotwicę? Sztylet? Frak?

<center>![fullsizeoutput_4ddf.jpeg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/1qx89HnC-fullsizeoutput_4ddf.jpeg)</center>

Ale chyba jednak nikt piękniej nie zaśpiewał o Jaskółce niż Stan Borys.
Oczywiście, nie może tutaj zabraknąć tego spiżowego utworu: 
"Jaskółka uwięziona"
<br /><br />
<center></center>

<center>**3.Stan Borys - Jaskółka uwięziona**</center>

https://www.youtube.com/watch?v=LIXw0regk_8

**Kazimierz Szemioth "Jaskółka uwięziona"**
Jaskółka - czarny sztylet, 
wydarty z piersi wiatru.
Nagła smutku kotwica, z niewidzialnego jachtu. 
Katedra ją złowiła, w sklepienia sieć wysoką. 
Jak śmierć kamienna bryła 
Jak wyrok naw prostokąt. 

Jaskółka błyskawica, w kościele obumarłym. 
Tnie jak czarne nożyce lęk, który ją ogarnia. 
Jaskółka siostra burzy, żałoba fruwająca 
Ponad głowami ludzi, w których się troska błąka. 
Jaskółka znak podniebny jak symbol nieuchwytna. 
Zwabiona w chłód katedry przestroga i modlitwa. 

Nie przetnie białej ciszy, pod chmurą ołowianą. 
Lotu swego nie zniży nad łąki złotą plamą. 
Przeraża mnie ta chwila, która jej wolność skradła.
Jaskółka czarny brylant, wrzucony tu przez diabła. 
Na wieczne wirowanie, na bezszelestną mękę.
Na gniazda niezaznanie, na przeklinanie piękna.

<center>(...)</center>

<br /><br />
<center>**4.Vashti Bunyan - "Swallow Song"**</center>
No dobrze, to wyciszamy emocje. 
Nic mocniejszego niż tekst powyższego utworu, już tutaj nie przeczytacie.

>Jaskółka siostra burzy, żałoba fruwająca
Ponad głowami ludzi, w których się troska błąka.

Było pięknie, było kolorowo.
Ale na niebie pojawiły się Jaskółki i niebo pociemniało.
Zerwał się wiatr, potargał drzewa i runął nagły deszcz.
Po ważnej miłości nastąpiła Burza.
Chyba już można iść do domu. Czas się rozejść. W domu czeka głodny kot. Trzeba go nakarmić i przytulić. 
Łzy się same nie wypłaczą. 
I tak już jesień i dzień jest coraz krótszy. Nie ma sensu tu dłużej czekać. Nic nas już tu dziś nie spotka..

Ale po burzy nastaje cisza, ulga i ukojenie.
Ostatni kawałek będzie już na dobranoc, na utulenie.
Wysłuchajcie go w spokoju:

https://www.youtube.com/watch?v=zULSJCRnQi0&feature=emb_logo

**Vashti Bunyan - "Swallow Song"**
To tutaj zachód słońca góruje ponad niebem, 
To tutaj Jaskółka uczy się za młodu jak latać. 
Być wyżej. 
Zobacz jak lato szybko przemija. 

To tutaj liść dębu zmienia się z zielonego w brązowy. 
To tutaj sosna jest dumna ze swej wiecznie zielonej sukienki. 
Patrząc w dół zobaczysz jak zima szybko nadeszła. 

To tutaj deszczowa chmurka płynie nad naszymi głowami 
To tutaj Kot czeka w progu drzwi i czeka na karmienie. 
Mleko i chleb.
Dzień jest skończony, teraz pora by zasnąć..

----
>Jaskółko, spraw, 
by nigdy
nie zapominali.




<center>**DOBRANOC**</center>
<br /><br />


<center>![D39uk7g3SZWQtXWzDRDPw.jpg](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/5S3J8PQ3-D39uk7g3SZWQtXWzDRDPw.jpg)</center>
----
<br /><br />
**Fotki:**
jaskółki i góry - pixabay 
i jesienne - moje, aktualne, osiedlowe

**Bibliografia:**
https://www.medianauka.pl/jaskolki
https://www.ekologia.pl/srodowisko/przyroda/jaskolka-dymowka-opis-wystepowanie-i-zdjecia-ptak-jaskolka-dymowka-ciekawostki,22118.html


<center>![IMG_6933.JPG](https://files.peakd.com/file/peakd-hive/rozku/pmLa5CaR-IMG_6933.JPG)</center>

***
<center><sup>Pierwotnie opublikowano na [slowo ma znaczenie](https://rozku.dblog.pl/jaskolka-wrzesien-i-cztery-piosenki). Blog na Hive napędzany przez [dBlog](https://dblog.pl).</sup></center>